Paranoid Fanteziler, Sahici Entrikalar

» 3D SERGI TURU

26/02/2022 - 30/04/2022

Zilberman İstanbul, Alpin Arda Bağcık’ın “Paranoid Fanteziler, Sahici Entrikalar” başlıklı kişisel sergisini duyurmaktan mutluluk duyar. Sanatçının Zilberman’daki dördüncü kişisel sergisi 26 Şubat – 30 Nisan 2022 tarihleri arasında Mısır Apartmanı’nın üçüncü katındaki ana sergi mekânında izlenebilir.

Paranoid Fanteziler, Sahici Entrikalar insan sağlığı üzerine kurulan komplo teorilerine yoğunlaşıyor. Sanatçının önceki çalışmaları bilgi üretiminin hızını ve sahiciliğini medya, iktidar ve güç ilişkileri üzerinden sorguluyor ve hakikat sonrası döneme işaret ediyordu. Bu sergide ise, hakikat sonrası çağın bir getirisi ve önemli bir kolu olarak kabul edilen komplo teorilerini odağına alıyor. Paranoid fanteziler komplocuların insan sağlığı hakkında ortaya attıkları hayal ürünü hipotezleri veya sağlık endüstrisine duydukları şüphe sonucu öne sürdükleri savları ötekileştiren, hatta yermeye varan yaklaşımın altını çizer. Sahici entrikalar ise kapitalizmin nüfuz ettiği sağlık endüstrisinde, şüphe uyandıran ticari manevralarla oluşan günümüzdeki belirsiz atmosfere işaret eder. Her iki durum da sağlık meseleleri hakkında toplumun yaşadığı kaçınılmaz güvensizlik hissine dikkat çeker.

Günümüzde COVID-19’la ivme kazanan komplo teorileri güncel kişi ve olayları da içine katarak ilerlemesiyle içinden çıkılmaz bir karmaşıklığa bürünmüştür. Bağcık gerçeğe yakın olan veya gerçeğin uzağına düşen birçok savın arasında, insanın bir hakikate bağlanma ihtiyacını politik, psikolojik ve sosyolojik yönleriyle sergiye taşır. Bu çerçevede sanatçı mutlak ve nesnel gerçeklik anlayışını sorgulayan ve her türlü bilginin kesinlik ve genel geçerliğinden şüphe eden bir yaklaşıma konumlanır. Diğer bir deyişle, Bağcık hararetli biçimde komplolar üretenler ile komploların birer safsatadan ibaret olduğunu düşünen grupların tam ortasında durur ve izleyiciyi de bu noktadan bakmaya davet eder.

Hidroksiklorokin çalışmasında sanatçı 20. yüzyılın başlarında tüm dünyayı etkisi altına alan İspanyol gribi esnasında çekilmiş bir fotoğrafı tuval tekniğinde yarattığı bir göz yanılsamasıyla aktarır. Özellikle erken dönem çalışmalarındaki monokrom tuvallerine göz kırpan eser geçmişi ve şimdiyi, hakikat ile çarpıtılmış olan arasındaki gerilimi yeniden okumak için yeni imkânlar yaratır. Bu doğrultuda, uzaktan renkli bir tuval resmi gibi görünen çalışma bugüne dair paralellikler çizerken yakınlaştıkça, ait olduğu dönem olan geçmişe döner ve monokrom bir resim halini alır.

Favipiravir serisinde Bağcık, insanların manipülasyonunda önemli derecede etkisi olan medya ve internetin çoğaltıp yaydığı imge ve bilgi kirliliğini ifade eden bir yerleştirme sunar. Bombardıman halinde bir agresiflikte yapılan paylaşım ve yayınlar toplumun gerçeklik olgusuna gölge düşürür ve sıklıkla gerçeklikten uzaklaşmasına neden olur. Doğası gereği spekülatif olan hakikat sonrası çağ, komplolardan beslenir. Favipiravir serisi ile sanatçı medyada dolaşan güncelliğini yitirmemiş haberleri konu eder. Ortaya atılan iddialar arasında 5G kuleleri, aşı karşıtı protestolar, aşı propagandası, salgının laboratuvarda üretilmiş yapay virüs olduğu ve aşının kimyasal içeriği üzerine haberler vardır. Bu iddialar kimi zaman o kadar olağanüstüdür ki sanatçının tuvallerine gerçeküstü birer imge olarak yansır.

Komplo teorisyenleri çoğunlukla rasyonel bir temele dayanmayan argümanlarını desteklemek için başka teorileri birbirlerine eklemleme ve ilişkilendirme eğilimi taşır. Buna dair vurgu, sergide Remdesivir serisinde karşımıza çıkar. Bu seri, Chemtrail komplosu olarak geçen, yüksekten uçan uçakların ardında bir süreliğine bıraktığı gökyüzündeki izlerin kimyasal bir püskürtme olduğu iddiasını ortaya koyar. Salgın ile bu komplo, hastalığın bu şekilde yayıldığı teorisine evrilir. Remdesivir basit bir gökyüzü imgesinde komplike emeller arayan insanın bakışını bir manzaradan mistik bir şüpheciliğe doğru çeker.

Salgının komplolar üretilen diğer bir aktörü Bill Gates’tir. Gates, seneler önce salgını öngörmesi ve korunmak üzere üretilecek olası aşı senaryolarıyla ilgili yorumları nedeniyle günümüzdeki salgında hedef haline gelmiştir. Bir komplo teorisine göre, aşı bahanesiyle insanların vücuduna çip yerleştirilmek üzere Gates’in ürettiği teknoloji kullanılmaktadır. Aşı karşıtlarının önemli ölçüde kullandığı bu sav, teknolojinin bilinmezlikleri ve popüler figürlerin varlığıyla güncellenir ve tartışmayı yeni düzlemlere taşır. Bağcık, Librium çalışmasında Gates’in portresini yaparak medyada sonsuz sayıda paylaşıldıkça hem bilginin hem de imgenin bozunuma uğraması sorunsalını tuvale yansıtır. Medyada özellikle bu konu üzerine Gates’in sıkça karşılaşılan görselini kullanan sanatçı, yaptığı her kopyada giderek deforme hale gelen portreyi, manipülasyona uğrayan bilgiye referansla yapıbozuma uğratır.

Alpin Arda Bağcık, çalışmalarında medyanın uyuşturucu etkisinin altını çizmek için yeni dünya dengelerinde karşımıza çıkan post-hakikat ve otorite gibi kavramlara odaklanır. Bağcık çalışmalarında karakalem ve tuval üzerine yağlı boya tekniğini kullanarak zamanla anlamını yitiren ifade ve imgelerin toplumu edilginleştirerek güdümüne almasını vurgular. Tanıdık figürleri, dünya liderlerini veya tarihte iz bırakmış kişi ve dönüm noktalarını gerçek veya gerçek dışı hikâyelerle harmanlayarak çalışmalarına dahil eder.

Alpin Arda Bağcık (1988, İzmir, Türkiye), 2007 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Resim Bölümü’nden mezun oldu. İstanbul’da yaşamakta ve çalışmaktadır. Kişisel sergi ve sunumları arasında Apocryphon (Zilberman, İstanbul, Türkiye, 2019), Apocrypha (Zilberman, Berlin, Almanya, 2019), Kırmızı Reçete (Zilberman, İstanbul, Türkiye, 2017), Ambivalans (Zilberman, İstanbul, Türkiye, 2015) bulunmaktadır. Aralarında Recurrence 2 (Küratör: Lotte Laub, Zilberman, Berlin, Almanya, 2021), 6 Sanatçı Öncülünü Arıyor (Küratör: Hasan Bülent Kahraman, Akbank Sanat, İstanbul, Türkiye, 2020), Kilidi Aç (Zilberman, İstanbul, Türkiye, 2020), Vuslat: Erol Tabanca Koleksiyonu’ndan Bir Seçki (Küratör: Haldun Dostoğlu, OMM-Odunpazarı Modern Müze, Eskişehir, Türkiye, 2019), Genç Yeni Farklı-10: Devam Etmek Gerek (Küratör: Burçak Bingöl, Zilberman, İstanbul, Türkiye 2019), Motherland in Art (MOCAK, Krakow, Polonya, 2018), Darağaç III (İzmir, Türkiye, 2018), Uzak Hafıza (Küratör: Yaren Akbal, Abud Efendi Konağı, İstanbul, Türkiye, 2018), Rotary Sanat Yarışması (Proje 4L, İstanbul, Türkiye, 2015), Sınırlar Yörüngeler 13 (Siemens Sanat, İstanbul, Türkiye, 2013), Violence(?) (Küratör: Maria Marangou, Çağdaş Sanat Müzesi, Rethymnon, Girit, Yunanistan, 2013) ve Genç Yeni Farklı-3 (Zilberman, İstanbul, Türkiye, 2012)’nin de bulunduğu karma sergilerde çalışmaları sergilenmiştir. Bağcık’ın MOCAK Museum of Contemporary Art in Krakow (Krakov, Polonya), 21c Museum Hotels (Kentucky, ABD), OMM - Odunpazarı Modern Müze (Eskişehir, Türkiye), Salsali Museum (Dubai, BAE) ve PAPKO Sanat Koleksiyonu (İstanbul, Türkiye) gibi birçok kamusal ve özel koleksiyonda çalışmaları bulunmaktadır.