04/01/2024 - 28/03/2024

Sanatçılar: Sena Başöz, Yane Calovski, Aslı Çavuşoğlu, Itamar Gov, İz Öztat ve Ra, Judith Raum, Simon Wachsmuth, Dilek Winchester
 

Ece Ateş ve Yasemin Köker’in küratörlüğünü üstlendiği Şimdi Sergileniyor isimli grup sergisi, 4 Ocak - 28 Mart 2024 tarihlerinde Zilberman Selected’da yer alıyor. Sena Başöz, Yane Calovski, Aslı Çavuşoğlu, Itamar Gov, İz Öztat ve Ra, Judith Raum, Simon Wachsmuth ve Dilek Winchester’ın işlerini bir araya getiren sergi, arşiv, koleksiyon ve kurumsal eleştiri gibi kavramların izini sürüyor.

Şimdi Sergileniyor, sanat nesnesi ve tarihsel nesne ile müze kurumu arasındaki karmaşık etkileşimleri inceliyor. Çağdaş müzeler bağlamında, izleyiciler genellikle sergilenen nesnelerle, hayranlık, putlaştırma ve tapınma etrafında şekillenen bir ilişki geliştirmeye itilir. Şimdi Sergileniyor, bir sergide gösterilen nesneler ile araçsal nesneler arasındaki farkı sorgulamayı hedefliyor. Sergi, bu ayrım üzerinden müzelerin ne şekilde birer toplumsal kontrol ve karar mekanizması haline geldiğini inceliyor.
 

Basit bir nesneyi değerli bir obje ile kullanışlı bir araçtan ayıran şey nedir? Bu ikilem, nesnelerin dönüşüme uğradığı ve orijinal amaçlarından sıyrılıp yeni anlamlar kazandığı sanat kurumlarını eleştirel bir alana dönüştürür. Baudrillard’ın perspektifinde, obje ve onun dönüşümsel gelişimi, koleksiyonu bir temellük biçimi olarak incelemeye yol açar. Geleneksel kullanımından ayrıştırılan nesneler özne tarafından yeniden tanımlanır. Baudrillard’ın da belirttiği üzere, ‘sanat gösterim biçimlerinde saklıdır’; sergi ve sergileme biçimleri nesneleri kutsallaştıran bir araca dönüşür. 
 

Şimdi Sergileniyor izleyiciyi nesnelere atfedilen anlam katmanları arasında düşündürücü bir yolculuğa çıkarıyor; özne, nesne ve algımızı şekillendiren kurumlar arasındaki dinamikleri değerlendirmeye davet ediyor.
 

Nesnelerin işlevlerinden ayrılıp, sanat kurumları tarafından sergileme biçimleri ile yüceltilmesi  repetetif olarak sergideki sanat eserlerinde inceleniyor. Aslı Çavuşoğlu’nun Long Ago Person Found isimli eseri insan kalıntılarının kutsal nesneye dönüşmesini araştırır. Eser, özellikle zulme uğramış toplulukların kalıntılarının arşivlerde veya müze koleksiyonlarında araştırma ve inceleme nesnelerine dönüşümünü ele alır. Çavuşoğlu, arşiv etrafında oluşturulan anlatıyı ve onun gerçekle olan sıkıntılı ilişkisini sorgular. Sanatçı Boşluk Korkusu, isimli eserde Çatalhöyük'te bulunan Kybele figürünün alternatif rekonstrüksiyon olasılıklarını gösterir. Anadolu'da doğurganlığın bir temsili olarak kabul edilen figür, eksik bir baş ile bulunmuş olmasına rağmen, arkeologların hayal gücüne göre tekrar üretilmiştir. Bu eser aracılığıyla sanatçı, kurumların tarih yazımındaki belirleyici rolünü inceler.
 

Itamar Gov’un Gemstones 2011-2021 adlı enstalasyonu sanatçının dünyanın çeşitli yerlerinden süreç içinde topladığı 129 sıradan taşı içerir. Bölmelere ayrılmış eski ahşap bir pano üzerinde sergilenen eser, sunumu itibariyle Avrupa ülkelerinde güç ve zenginlik sembolü olarak görülen doğal tarih müzelerini veya kraliyet koleksiyonlarındaki mücevher ve kristal sunumlarını hatırlatır. Sanatçı taşların benzerliğini ve sıradanlığını öne çıkarırken bir yandan geleneksel sergileme biçimlerini ve değer kavramını sorgular. Esere eşlik eden ve her taşın keşfedildiği tarihi ve yeri belirten ayrıntılı bir liste aracılığıyla ise taşlar kişisel birer hikaye kazandırır.
 

Şimdi Sergileniyor grup sergisi kapsamında, Dilek Winchester daha önce 2019'da Depo'da sergilenen mekâna özgü enstalasyonu Boşluk ve Kaide’yi yeniden ele alır. Sanatçı, enstalasyon için aralarında Zilberman’ın da yer aldığı 44 farklı sanat ve kültür kurumundan ödünç aldığı 81 farklı kaideyi mekansal bir kurgu içinde sergilemiştir. Boşluk ve Kaide (2019): Dokümantasyon: Kaideler arasından dosyası isimli eserinde ise Winchester, 2019’da sergilenen enstalasyonun yapımı sırasında oluşturduğu arşive geri döner. Winchester, bir kaideyi bir sergi nesnesinden, bir görüntü nesnesine dönüştürerek kurumsal nesnelerin rollerini değiştirir.
 

Simon Wachsmuth, tarih ve sanat tarihinin büyük anlatılarındaki kör noktaları ve beklenmedik epilogları araştırır. Çavuşoğlu'nun arşivsel eksiklikleri tamamlayıp manipüle etmeye çalıştığı Horror Vacui isimli eserine karşın, Wachsmuth’un sergide yer alan eserleri, 1470, Hauptmann II, Kythera IV ve Kythera V var olanı yok edip, arşivi bilinçli olarak silmeye çalışır. Sanatçı bu eserlerinde yırtılmış ve parçalanmış anıt ve belgeleri, sanat tarihsel açıdan bilindik imgeleri boş kağıtlara yerleştirir. Eserlerdeki boş alan seyirciye hayal edebilmesi için boş alan bırakır.
 

Sena Başöz paritiğinde arşivi bir yeniden anlama, yeniden değerlendirme ve yeniden yazma biçimi olarak inceler. Sanatçı Yapı Kredi’de gerçekleştirdiği kişisel sergisinde Yapı Kredi’nin arşivi ile çalışırken bir silginin işlevini sorgulamaya başlar. Tarih Nasıl Yeniden Yazılır isimli eseriyle ise toplumsal arşivi manipüle etmenin yollarını araştırır. Başöz, sergide yer alan eseriyle bir arşivi manipüle etme ve silme arayışını genişletip, daha spesifik olarak toplumsal bir arşivi hedef alıyor. Sanatçı eser ile birlikte müzeler gibi kültürel kurumsal alanların arşivi manipüle ederek bir anlatı oluşturduğunu vurgular. Eser, Pelikan silgisini imgesel olarak replike eder. Başöz, silgiyi bir makineye dönüştürerek onu aktif bir radyoya çevirir. Silgi sürekli olarak Türkiye'deki devlet haber ajansı TRT Haber'den haberleri duyurur; böylece silgi, manipülasyonun bir aracı haline gelir.
 

Textile territories (Otti Berger) başlıklı videosunda Judith Raum, 1944 yılında Auschwitz’te öldürülen Yahudi tekstil sanatçısı ve dokumacı, aynı zamanda Bauhaus’ta öğretmen olan Otti Berger’in kayıp ve unutulmuş arşivini ele alır. Video, sanatçının tarihi bir figürün arşivlerini yeniden canlandırma konusundaki çabasını yansıtmanın yanı sıra arşive neleri dahil edip neleri dışarı bıraktığımıza yönelik sorular sorar. Sıradan tekstil üretimine odaklanan video, aynı zamanda müzelerce çoğu zaman değersiz atfedilen bir malzemeyi yüceltir.
 

Yane Calovski Icons Serisi’nde Hristiyan ikonografisine ait bir imgeyi soyutlayarak sentetik kauçuk ve ahşapla yeniden üretir. Tarihsel ve sembolik olarak öneme sahip bir imgeyi endüstriyel malzemelerle ve minimal bir estetik içinde yeniden üretme uğraşı, geleneksel imgeleri tasvir etme bilgisini yeni malzeme ve tekniklerle geleceğe aktarma ve bir çeşit gelecek arşivleme arayışını yansıtır. Geleneksel ve çağdaş arasında bağ kuran bu eserler aynı zamanda kutsal olanın bağlamından koparılarak bir sergi alanında dünyevileştirilmesine dair soruları içerir.
 

İz Öztat çalışmalarında, sanatçıya tarihsel bir figür, bir hayalet ve bir alter ego olarak görünen Zişan'ın (1894-1970) (oto)biyografisini üretir. Zişan'ın (oto)biyografisinin Boo Boo isimli bölümünde Öztat, Zişan ile Vita arasındaki aşkı ve Vita'nın babası Dikran Bey'in fotoğraf stüdyosunda birlikte geçirdikleri zamanı hayal eder. Sanatçı, fotoğraf stüdyosunda bulunan tarihi nesneleri yeniden üretirken, onları bir arzu nesnesine dönüştürür. Ra ile işbirliği içinde, bu heykellerin etkileşime girmelerine hizmet ettiği sahneler üretirler. Şimdi Sergileniyor grup sergisi bağlamında sunulan seçki, fetişleştirilmiş nesneler ile kullanımları arasındaki gerilimlere işaret eder.
 

» BUNLARI DA GÖRÜN

Sanatçı Sayfaları
  - Sena Başöz
  - Yane Calovski
  - Itamar Gov
  - İz Öztat
  - Judith Raum
  - Simon Wachsmuth
  - Aslı Çavuşoğlu
  - Dilek Winchester

Sergideki Çalışmalar